داده کاوی و لزوم آن در صنعت گردشگری
داده کاوی (Data Mining) علمی است که توسط آن می توان الگوها و اطلاعات را از مجموعه ای داده خام استخراج نموده و تحلیل کرد تا بتوان آن را بعنوان اطلاعات مفید و کاربردی مورد استفاده قرار داد.
با افزایش حجم اطلاعات و داده ها، امکان تحلیل و بررسی دقیق آنها میسر نبوده و لازم است از ماشین ها و الگوریتمهای هوش مصنوعی و داده کاوی بهره برد تا پاسخگوی حجم عظیم داده ها و تحلیل آنها باشند. بستر علم داده کاوی امروز به گونه ای است که می توان از آن برای تحلیل و استخراج مفاهیم نهفته در دادهها و دسته بندی آنها استفاده کرده و با تکیه بر این اطلاعات تصمیمات مهمی اتخاذ کرد.
در واقع امروز داده کاوی چشم سومی است که می تواند روند سازمان را بطور کلی متحول کرده و سرمایه های اطلاعات ارزشمندی در احتیار مدیران و تصمیم گیران قرار دهد تا تصمیمات و سیاستهای خود را در راستای آن بچینند.
فرایند داده کاوی
با توجه به تعریف داده کاوی، قرار است اقداماتی بر روی حجم عظیم داده ها اعمال شود، همبستگی میان داده های خام شناسایی شده و الگوهای مشخصی استخراج شود که پاسخگوی یک عدف یا معضل باشند. و در نهایت پیش بینی حاصل از این داده ها به ایجاد راهکار مناسب کمک خواهد کرد.
چهار گام اصلی در این فرایند عبارتند از:
- تعیین هدف
- جمع آوری و آماده سازی داده ها
- ارائه ی مدلی برای حل مساله
- جمع بندی و ارزیابی نتایج
شاید یکی از مهمترین گامها از میان گامهای بالا، تعیین هدف باشد و لازم است مدیران سازمان با همکاری و مشورت لازم اعداف را تعیین کنند تا در نهایت بتوانند از نتیجه ی کار بهره ی کافی ببرند.
مزایای استفاده از دادهکاوی
تصمیم گیری های هوشمندانه در تمام حوزه ها می تواند راهکاری بهینه برای رسیدن به اهداف و کاهش ریسک تصمیمات باشد. و بنابراین داده کاوی می تواند در بسیاری از حوزه ها به خوبی راهگشا باشد.
و از جمله مزایای مهم استفاده از ان می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بهبود دیدگاه مدیران و کمک به ارزیابی درست
- کاهش هزینهها و جلوگیری از اتلاف منابع
- افزایش کارایی سازمان
- فراهم شدن امکان پیش بینی وقایع و درک بهتر آینده
- کمک به شناخت به موقع فرصت ها
- جلوگیری از تصمیم گیریهای احساسی
- کاهش ریسک تصمیمات
کاربرد داده کاوی در صنعت گردشگری
گردشگری به دلیل پتانسیل های درآمدزایی بالا و حاشیه سود مناسب، یکی از زمینه هایی است که در سال های اخیر توجه سیاست گذاران و تصمیم گیران زیادی را به خود جلب کرده است. و بدنبال آن و روبرو بودن با حجم عظیمی از داده ها، بهره گیری از تکنیک های مختلف داده کاوی در این صنعت می تواند بسیار مفید و حائز اهمیت باشد.
تحلیل وفاداری گردشگر به مقصد
برای تمام کسانی که به نوعی در صنعت گردشگری فعالند، موضوع وفاداری مشتری در سطوح مختلف معنی پیدا می کند. از شهردار و استاندار یک شهر گرفته تا کارگر ساده ای که در یک اقامتگاه گردشگری فعال است. همه می خواهند بدانند آیا گردشگر باز هم مایل به تکرار سفر هست؟
و در این راستا داده کاوی می تواند به خوبی وجوه مشترک و الگوها را بررسی کرده و مدلی استخراج کند که بر اساس آن بتوان میزان وفاداری و احتمال بازگشت را سنجید.
بخش بندی گردشگران
بخش بندی کردن مشتریان و به طور خاص گردشگران، از جمله کارهایی است که بر اساس آن می توان اطلاعات مفیدی بدست آورد و با تکنیک های هوشمند سازی آنها را بسط و توسعه داد. از جمله اینکه یک گروه خاص از مشتریان به چه نوع سفری علاقه مند است. مثلا کوهنوردان در سفر کوهنوردی احتمالا به سفر لاکچری و هتلهای خاص گرایش چندانی ندارند.
تحلیل مقصد
در این بخش هدف از الگوریتم های داده کاوی تحلیل فضای فکری و مدل ذهنی تصمیم گیری گردشگر است. تا بتوان دریافت چه عواملی بیشترین تاثیر را در انتخاب مقصد داشته است؟ و در رابطه با یک مقصد معین مثلا یک کشور یا شهر مشخص شده، بین گردشگرانی که به آن منطقه سفر کرده اند بیشتر چه ویژگی های مشترکی وجود دارد؟
تحلیل ارزش
ارزش گردشگر هم یکی از مهمترین پارامترهای سفر است. اینکه گردشگر برای چه هدف و ارزشی سفر کرده است و احتمالا چه الگوی درآمدی یا رویه ای را دنبال می کند؟ منابع کسب درآمد و کارهای مرتبط با یک مقصد خاص کدامند و بر اساس چه الگوهایی می توان گردشگران را در دسته ها و گروههای مختلف قرار داد.
هوش تجاری در گردشگری
روزانه حجم زیادی از داده های اختصاصی و عمومی مرتبط با حوزه ی گردشگری تولید می شود که در صورت استفاده از آنها و تحلیل و بررسی اطلاعات توسط ابزارهای پیشرفته، می توان بینش دقیق و درستی از آنها بدست آورد.
شرکتها و افراد فعال در حوزه ی گردشگری لازم است راهکارهای هوش تجاری را جدی بگیرند و از نتایج آن به راه حل های موثرتری در مدیریت داده دست پیدا کنند.
ضمن اینکه رفتار مشتریان حوزه ی گردشگری و ساز و کار فعالیت در این حوزه نیز به سرعت در حال تغییر است و تنها توسط ابزارهای تحلیلی هوش تجاری می توان به شرکتها کمک کرد تا درک و بینش درستی از این صنعت بدست آوردند و بتوانند با مدیریت زمان و هزینه، به سفرهای مطلوب تری برای خود دست یابند.
راهکار هوش تجاری در صنعت گردشگری
-
افزایش رضایت و وفاداری مشتری
به کارگیری هوش تجاری در صنعت گردشگری به تغییر درک مشتری از سفر بسیار کمک می کند.
در میان شرکتهای فعال در حوزه ی گردشگری آنهایی که از راهکارهای هوش تجاری استفاده می کنند، مزیت رقابتی بیشتری نسبت به سایر شرکت های فعال در این حوزه بدست می آورند. چرا که می توانند تجربه کلی مشتریان خود را بهبود بخشند و آنها را حفظ کنند. و واضح است که حفظ مشتریان دراین صنعت یکی از راه های اصلی افزایش سود است.
هوش تجاری قادر است پایگاه داده ای ایجاد کند که از طریق آن بتوان وضعیت مشتریان را در دوره های زمانی مختلف بررسی کرده و با تکیه بر اطلاعات حاصل، استراتژی دقیق و مناسبی برای ایجاد وفاداری و حس تعلق بیشتر برای مشتریان ایجاد کرد.
ضمن اینکه هوش تجاری می تواند با پیگیری تعاملات افراد با شرکت، میزان سودآوری مشتری را پیگیری کرده و تعاملات او را تحلیل نماید تا به سرنخهای درستی از رفتار مشتری دست یابد. بعلاوه کمک کند تا با شناخت عمقی و دقیق از رفتار و علایق مشتری، بتواند مشتری جدید جذب نموده و قبلی ها را حفظ کند.
۲- فرایند قیمت گذاری دقیق تر
نیاز مسافران بخصوص در ایام پیک سفر این است که گزینه های مختلف اقتصادی، ماجراجویانه و بهینه در اختیار داشته باشند تا بتوانند سفر خود را بخوبی مدیریت نمایند. و در این راه هوش تجاری می تواند با ایجاد داشبوردهای مختلف و اطلاعات دقیق در مورد روند پروازها و قطارها، گزینه های جاده، هتل ها و اقامتگاهها و … اطلاعات خوبی در اختیار شرکت و در نتیجه مسافر قرار دهد تا بتواند بدون سردرگمی و صرف وقت زیاد انتخاب نماید.
۳- سهولت مدیریت داده ها
در طی مراحل عملیاتی مختلف مانند رزرو هتل، اجاره اتومبیل و یا خرید بلیط و … اطلاعات زیادی از مشتریان در دسترس شرکتها قرار خواهد گرفت که می توان به عنوان منبعی ارزشمند به آنها نگاه کرد. چرا که با کنار هم قرار دادن، یکپارچه سازی و استخراج داده های مفید، می توان ارتباطات بین آنها را شناسایی و تجزیه و تحلیل کرد. و در این راستا هوش تجاری، امکان تجزیه وتحلیل همه جانبه سطوح مختلف کسب وکار، حتی تا جزئی ترین سطوح که شامل اطلاعات هر مشتری می باشد، را فراهم می کنند.